Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK- İŞ) Kasım 2022 Açlık ve Yoksulluk Hududu Araştırması’na göre; açlık sınırı 7 bin 785 lira, yoksulluk sınırı ise 25 bin 365 TL’ye yükseldi. Böylelikle açlık sonu, 5 bin 500 TL olan taban fiyatın 2 bin 285 lira üstüne çıktı.
TÜRK- İŞ, Kasım 2022 Açlık ve Yoksulluk Hududunu Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Buna göre 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 25 bin 365 lira, açlık sınırı da 7 bin 785 lira oldu. 5 bin 500 lira ile geçinmeye çalışan asgari ücretli bir aile ile açlık sınırı arasındaki makas 2 bin 285 lirayı buldu. Yoksulluk sınırı ise asgari ücretin 5 katına dayandı. Bekar bir çalışanın yaşam maliyeti ise 10 bin 107 lira olarak açıklandı.
TÜRK- İŞ’e nazaran, kasımda mutfak enflasyonu yüzde 4,87 oranında arttı. Son 11 ayda yüzde 90,02 oranında artan mutfak enflasyonu, bir evvelki yılın kasım ayı ile karşılaştırıldığında yüzde 137,38’e ulaştı.
TÜRK- İŞ’in mevzuyla ilgili açıklaması şöyle:
“MUTFAK HARCAMALARI KASIMDA 361 LİRA ARTTI: Dört kişilik bir ailenin yalnızca mutfak harcaması için yapması gereken zarurî harcama meblağı geçen aya nazaran 361 lira artış gösterdi. Yılbaşına nazaran bu fiyat 3 bin 689 liraya ulaştı. Besinin yanı sıra halkın belini büken kira, ısınma, elektrik, su, ulaşım, vb. mecburî harcamalar da dikkate alındığında haneye girmesi gereken gelir düzeyi ortaya çıkmaktadır.
SÜT FİYATLARI BİRİNCİ SEFER 20 TL’Yİ AŞTI: Bu gruptaki tüm ürünlerin fiyatları yükseldi. Fiyatların yükselmesindeki en önemli sebep ise arz eksikliği. Resmi verilerle ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı, eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,4 azaldı. Bu azalmanın en önemli nedeni ise süt alım fiyatının 8,5 TL’den üste çıkarılmamasıdır. Lakin özgür piyasada marketler, kesilen inekler ve ziyan ettiklerinden ötürü üretimden çekilen aileler münasebetiyle mevcut sütleri 10 TL ve üstünden almaya başladı. Düşük tutulan resmi çiğ süt fiyatları sebebiyle daha çok üreticinin üretimden çekilmesi süt, süt eserlerinin büyük oranda ithalatını gerektirebilir ve bu durum orta-uzun vadede çok daha değerli olmalarına neden olabilir. Market markalı ucuz sütlerin fiyatı 15,5 TL’ye yükselirken genelde ortalama litre fiyatı bir ayda yüzde 8 artarak ilk kez 20 TL’yi aştı. Kasım ayında peynir yüzde 12, yoğurt yüzde 5 fiyat artışı yaşadı.
NOHUT YÜZDE 10, YEŞİL MERCİMEK YÜZDE 8 ZAMLANDI: Dana kıyma 139 TL, kuşbaşı 147 TL’ye yükseldi. Kuzu eti yüzde 6 zamlandı. Tavuk eti fiyatı ise yüzde 7 geriledi. Kış mevsimine girerken balık arzı artışı nedeniyle ortalama balık fiyatları düştü. Bir ayda kuru fasulye yüzde 6, yeşil mercimek yüzde 8, nohut yüzde 10 zamlandı. Kırmızı mercimek fiyatı da aşağı istikametli seyir izledi. Yumurta fiyatı bu ay sabit kaldı.
PİRİNÇ FİYATLARI YÜZDE 8 ARTTI: Aylık düzeyde pirinç yüzde 8, bulgur yüzde 5 oranında zamlandı. Makarnanın fiyatı düştü. Un ve irmik fiyatları yükseldi. Ekmek fiyatı -şimdilik- tıpkı kaldı. Fakat 200 gram ekmeğin 5 lira olması tarafında talep kelam konusu… Bilindiği üzere ekmek bilhassa fakir kesitlerin besin tüketiminde başta geliyor ve buradaki fiyat artışı mutfak harcamasını direkt etkiliyor.
PATATES YÜZDE 25 ARTIRIMLA ORTALAMA 12,5 TL’DEN SATILDI: Semt pazarlarında yeşil soğan, kıvırcık gibi salata yeşilliklerinin fiyatları artarken pırasa, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları düştü. Türk mutfağının önemli parçalarından olan patates yüzde 25 zamla bu ay ortalama 12,5 TL’den tezgahlarda bulundu. Kış sebzelerinden brokoli, karnabahar, yeşil lahana, limon fiyatları düşerken domates, salatalık, biber üzere sera sebzelerinin fiyatları arttı. Domates ortalama 17 TL, salatalık ortalama 20 TL’den satıldı. Yaz meyvelerine veda ederken kış meyvelerinden ayva 12 TL, mandalina 16 TL, portakal 11 TL, greyfurt 10 TL’den satıldı. Muz ve hurma fiyatları geriledi. Ortalama zerzevat kg fiyatı 16,78 TL, ortalama meyve kg fiyatı 13,04 TL oldu. Hesaplamada 18’i sebze ve 10’u meyve olmak üzere toplam 28 eserdeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı bu ay 15,68 TL olarak tespit edildi.
ZEYTİNYAĞI, MARGARİN VE TEREYAĞI FİYATLARI ARTTI: Ayçiçek yağının fiyatı kimi marketlerde uygulanan promosyonun tesiriyle biraz geriledi. Bir ayda zeytinyağı yüzde 7, tereyağı yüzde 9 zamlandı. Margarin fiyatları da arttı. Tereyağındaki bu yüksek artırımın sebeplerinin başında süt üretiminin azalması bulunmaktadır.
ZAM ŞAMPİYONU SİYAH ZEYTİN: Ihlamur ve bal fiyatı sabit kaldı. Reçel fiyatı arttı. Bu ayın en çok zamlanan eseri yüzde 31 ile siyah zeytin oldu. Baharatlar, yüzde 6, yeşil zeytin yüzde 8, şeker yüzde 6 zamlandı. Bu ay fiyatı en çok düşen eser yüzde 15 ile pekmez oldu. Salça ve çay fiyatı geriledi. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’nin koordinasyonunda yapılan 2022-2023 sezonu yıllık toplam ürün (rekolte) tahminleri göre Türkiye’de zeytin üretimi yüzde 72 artışla 2,9 milyon ton olacak. Türkiye tüm vakitlerin rekorunu kırmasına karşın zeytin ve zeytinyağında öteki maliyetlerin artmaya devam etmesi sebebiyle fiyat artışı öngörülmekte.”
