ANKARA’da kurulan ve deprem, sel, yangın gibi afetlerde görev alan Anda Eğitim, Araştırma, Dayanışma ve Arama Kurtarma Derneği’nin 27 kişilik arama kurtarma ekibi, akreditasyon alan ilk kadın arama kurtarma ekibi oldu. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’ndan (AFAD) Bir kurtarma ekibiydi.
Anda Eğitim, Araştırma, İşbirliği ve Arama Kurtarma Derneği, kurulduğu 2016 yılından bu yana başta Türkiye olmak üzere yardıma ihtiyaç duyan bölgelerde faaliyet göstermektedir. İlk dönemlerde sadece insani yardım faaliyetleri yürüten dernek, 2017’den bu yana arama kurtarma ekipleri; Deprem, sel, yangın gibi afetlerde görev aldı. Kahramanmaraş merkezli depremlerde de bölgede çalışmalar yapan dernek, sadece kadınlardan oluşan bir arama kurtarma ekibi kurdu. Üniversite öğrencilerinin yanı sıra doktor, öğretmen ve memur gibi farklı meslek gruplarından oluşan 27 kişilik ekip, 28 Ocak’ta AFAD’dan ‘Hafif Seviye Arama Kurtarma Akreditasyonu’ aldı. AFAD’da yapılan sınavı başarıyla geçerek akreditasyon alan ilk kadın arama kurtarma ekibi oldu.
‘BU EKİBİ FARKINDALIK AMACIYLA KURDUK’
Ekipte görev alan üniversite öğrencisi Ayşenur Bergen, sadece kadınlardan oluşan bir grubun kurulmasında iki faktörün bulunduğunu belirterek, “Enkaz veya diğer afetlerde erkeklerin yaptığı gibi kadın arama kurtarma çalışanlarının da her işi yapabildiğini biliyoruz. Ama bunun dışarıdan da görülmesini istedik. Aslında bu bir farkındalık.” Bu ekibi bu amaç doğrultusunda kurduk. Üzerinde çalıştığımız birçok afette karşılaştığımız olaylar oldu. Bunlar bizi bu ekibi kurmaya yöneltti ve sahada çalıştığımızı gösterdi. Annesi banyodayken beyin sarsıntısı geçiren çocuk, ‘Annemi böyle dışarı çıkarmayın, kadın personel çıkarsın’ dedi. “Ailelerin kadın işçilerin çıplak kadınların cenazelerini almasını istemesi, bu alanda çalışan bir grup kadın olarak bizim de sınava girip akreditasyon almamıza neden oldu” dedi.
AFAD’ın akreditasyon sınavını başarıyla geçtiklerini belirten Bergen, “Kırıcı, delici gibi ağır malzemelerle çalışıyoruz. Ağır jeneratörleri bir yerden bir yere taşımamız gerekiyor. Grup halinde olduğumuzda bunların hepsini rahatlıkla yapabiliyoruz. Erkekler gibi. Bunu akreditasyon sınavıyla gösterdik.”
‘DEPREMDE GÖREV ALDIK’
Ekipteki birçok kadının da 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremde görev aldığını belirten Bergen, kendisinin de onlardan biri olduğunu ve unutamayacağı şeyler yaşadıklarını ifade etti. Bergen, depremin ilk günü Hatay’da çalışmalara başladığını belirterek, “Enkazın altına gittik ve ‘Saadet’ isimli kız çocuğu ile annesini orada kurtardık. Annesini depremin olduğu güne kadar süren çalışmalarla kurtarmak mümkün oldu. Saadet’i dışarı çıkardığımızda ‘Korkmuyorum ama annemi kurtardım’ dedik. ‘Çıkarır mısın?’ ” O sordu. Saadet Suriye uyrukluydu. Üzerinde Türk bayrağı olan yeleklerimizden birini kendisine hediye ettik. Taktıktan sonra ‘Ben de Türk oldum’ dedi. Biz enkaz altındayken kendi aramızda konuşurken Saadet duymuş olmalı ki, ‘Yağmacılar gelebilir, dışarıdaki ekipmanlara dikkat edelim.’ “Dışarı çıktığında ‘Ben polis olacağım ve seni yağmacılardan kurtaracağım’ dedi. Söyledikleri bizi çok etkiledi. Çünkü mazlumlara dokunduğumuz her el, bir yerlerde Türklerin olduğunu gösteriyor” dedi.
Türkiye’nin deprem kuşağında olduğunu hatırlatan Bergen, “Ülkemizde bu tür olayların sonu gelmeyecek çünkü deprem kuşağındayız. Sel ve diğer afetlerin şiddetli olduğu bir bölgedeyiz. İnsanlar ne kadar eğitimli olursa o kadar çok olur.” , işler ne kadar hızlı giderse, bu yüzden kadın çalışanların bu işleri yapma olasılığı daha yüksek.” “Bu çalışmaların sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için başlatılmasının gerekli olduğunu düşünüyorum” dedi.
